«تهران امروز» در مطلبی به قلم پريسا هاشمي آورده است: دوباره هشدار درمورد تجردگرايي جوان‌ها نگراني‌ كارشناسان را برانگيخته است. آنها مي‌گويند تغيير سبك زندگي، فشارهاي اقتصادي، اجتماعي و فقر مسائل فرهنگي در چند سال اخير به‌ويژه در كلانشهر‌ها باعث فردگرايي جوان‌ها شده است. با نگاه به خانه‌هاي استيجاري مي‌توان به راحتي به اين نتيجه رسيد كه جوان‌ها به زندگي مجردي روي آورده و جمع‌گرايي ضعیف شده است که این مانعی برای تشکیل خانواده‌های جدید است. براساس نتايج سرشماري سال 90، آستانه تجرد قطعي مردان كشور در سال 1390 در گروه سني 44-40 و در زنان 49-45 قرار دارد. در اغلب استان‌هاي كشور آستانه سن تجرد قطعي مردان در سن 39-35 و 44-40 و براي زنان در سن 44-40 و 49-45 سال است.

تجرد زنان بيشتر از مردان

دكتر حجيه بي‌بي رازقي نصرآباد درباره تجردگرايي جوان‌ها مي‌گويد: تجرد داراي دو بخش تجرد فعلي و تجرد قطعي است. روندي كه ما الان در كشور داريم با توجه به ميزان‌ ازدواج و بالا رفتن ميانگين سني ازدواج، تجرد هم در كل گروه‌ها روند افزايشي داشته است.مثلا آمار زنان بين 15 تا 19 سال مجرد در سال 1345، حدود 53 درصد بوده كه اين آمار در سال 1390 به 87 درصد رسيده است. همچنين مجردهاي در سنين 20 تا 24 از 13درصد سال 1343 به 47 درصد در سال 90رسيده و در سنين 25 تا 29 سال اين آمار الان 26 درصد است. اما وقتي از تجرد قطعي حرف مي‌زنيم منظورمان كساني است كه بين 45 تا 49 و از سن 50 تا 54 ازدواج نكرده‌اند.

اين عضو هيات علمي موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه، در ادامه درباره سن قطعي تجرد توضيح مي‌دهد: وقتي آماري مبني بر سن قطعي تجرد اعلام مي‌شود، فرض جمعيت‌شناسان بر اين است كه اين فرد ازدواج نكرده و نخواهد كرد. دكتر رازقي در ادامه با اشاره به آماري كه در موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه وجود دارد مي‌گويد:متاسفانه بايد بگويم در سال‌هاي اخير تجرد قطعي در ايران روند افزايشي داشته كه اين آمار در زنان روند صعودي‌تري داشته است. اين كارشناس حوزه خانواده در ادامه مي‌گويد: آمار تجرد قطعي مردان از سال 1345 تا 1390 از 1.5 به 1.8 و براي زنان از 0.8 به 2.8 افزايش پيدا كرده است.

عضو هيات علمي موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه با اشاره به اينكه هنوز درصد ازدواج در جامعه ما نسبت به خيلي از كشورها بالاست و درصد بيشتري از جمعيت ازدواج مي‌كنند، مي‌افزايد: هنوز ميزان تجرد بالايي نداريم و ميانگين ازدواج به‌ويژه در زنان باز در برابر ساير كشورها به‌ويژه آسياي شرقي آنقدر بالا نيست.

وقتي آمارها نگران‌كننده مي‌شوند

دكتر حجيه بي‌بي رازقي نصرآباد همچنين با بيان اينكه روند افزايشي تجردگرايي جوان‌ها نگران‌كننده است، ادامه مي‌دهد: بين سال 1375 تا 1385 روند افزايش تجرد در بين زنان 0.6 تجرد قطعي داشتيم در حالي‌كه اين رقم الان به 1.8 افزايش پيدا كرده است. او مي‌افزايد:اين آمار در سال 1385 تا 1390 به 2.8 رسيده و همين آژير خطر براي جامعه‌اي با ويژگي‌هاي ايران است.

عضو هيات علمي موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه در تحليل اينكه در اين شرايط چه بايد كرد، مي‌گويد: اگر اين روند به همين نسبت شدت داشته باشد واقعا هر كسي نگران مي‌شود. به همين دليل حتما بايد برنامه‌ريزي‌هايي داشته باشيم كه جوان‌ها بتوانند تشكيل خانواده بدهند آن هم در زمان مناسب خودش. اين زمان مناسب به عوامل مختلف بستگي دارد.

دكتر رازقي نصرآباد درمورد علت افزايش تجردگرايي جوان‌ها مي‌گويد: مسلما عواملي كه در افزايش سن ازدواج تاثير دارند در تجردگرايي جوان‌ها نيز موثر است. عوامل زيادي در اين بحث دخالت دارند. درواقع عوامل متعدد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و... در اين مسئله دخيل است اما دليلي كه بسيار در ازدواج مهم به نظر مي‌رسد، بازار ازدواج است كه در يكي دو دهه اخير مطرح شده است؛ اينكه افراد چقدر دسترسي به ازدواج دارند. در مباحث نظري سن ازدواج و تجرد سه عامل مهم وجود دارد. اول دسترسي افراد به همسر، دومين مسئله امكانات (اقتصادي و اجتماعي)، سومين عامل، تمايل افراد (تغييرات ايدئولوژيكي و نگرش جوان‌ها در مورد ازدواج) است.

به گفته عضو هيات علمي موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي جمعيتي آسيا و اقيانوسيه، در جامعه ايران با توجه به شرايط اقتصادي و اجتماعي عامل عمده تجردگرايي جوان‌ها، دو عامل عمده بحث امكان جوانان و دسترسي افراد بيشتر دخيل هستند. محدوديت‌هاي اقتصادي، شرايط نامطلوب اقتصادي، اشتغال، مسكن و... كه منجر به عدم تمايل يا تاخير ازدواج مي‌گردد. اما بحث ديگر مضيقه ازدواجي را هم داريم. مطالعات نشان مي‌دهد كه براي يك جنس همسر مناسب (سني، تحصيلي و...) وجود نداشته باشد و اين محدوديت همسر منجر به اين شود كه مضيقه ازدواجي و افزايش تجرد جوان‌ها پيش‌آيد.

زندگي مجردي عدم كنترل خانواده‌ها بر جوانان‌ است

دكتر مريم نجابتيان نيز در مورد آسيب‌هاي زندگي مجردي به تهران امروز مي‌گويد: كساني كه از شهرستان‌ها به كلانشهر‌ها مهاجرت مي‌كنند به تنها زندگي كردن عادت مي‌كنند و در طولاني‌مدت از نظر رواني هم احساس خلأ دروني و عاطفي كرده و دچار افسردگي مي‌شوند. اين خلأ عاطفي و افسرده شدن آنها در نهايت به سيستم بهداشتي جامعه هم ضربه خواهد زد. زيرا بار و هزينه‌اي مي‌شود بر دوش دستگاه‌ها و نهادهايي كه در امر بهداشت و سلامت فعاليت مي‌كنند.

اين مشاور حوزه خانواده و مدير گروه روانشناسي وزارت ورزش و جوانان مي‌افزايد: اين افراد در سني هستند كه نيازهاي رواني دارند كه بايد آن را در جايي برآورده كنند. دوري از خانواده باعث مي‌شود كه كنترلي بر اين افراد نباشد. عدم كنترل خانواده و كساني كه بر سلامت رواني و ارتباطات يك جوان تاثيرگذار هستند و نيازهايي كه جوانان دارند ممكن است آنها را به سمت كارهاي خلاف سوق دهد. اگر از جواناني كه زندگي مجردي را انتخاب كرده‌اند آماري بگيريم خواهيم ديد كه اعتياد به موادمخدر، مشروبات الكلي، مواد روانگردان و حتي روابط نامشروع در زندگي‌ آنها نقش مهمي را ايفا مي‌كند.

هشدار در مورد تفريحات بيرون از خانه

دكتر امان‌الله قرايي‌مقدم نيز با اشاره به اينكه تجرد‌گرايي به‌ويژه تجرد قطعي به‌طور قطع نگران‌كننده و آسيب‌زاست و بنيان خانواده‌ را ضعيف مي‌كند و اساس جامعه را به‌هم مي‌زند، به تهران امروز مي‌گويد: تشكيل خانواده و تحكيم اين نهاد است كه در زندگي‌ مجردي به خطر مي‌افتد و در نتيجه شخصيت افراد را تغيير خواهد داد. اين يك نوع نشان‌دهنده فروريختگي و تهاجم فرهنگي و بدآموزي از رسانه‌هاي بيگانه است.

وي با اشاره به تلاش دنيا بعد از سال 1978 و كنفرانس مصر براي جلوگيري از سقط جنين ادامه مي‌دهد: چرا آمريكا هنوز هم با سقط جنين مخالفت مي‌كند؟ به دليل اينكه با آزادي سقط جنين، تجردگرايي بالا مي‌رود، نظام خانواده‌ به‌هم مي‌ريزد و جامعه متشنج مي‌شود. از سال 1978 هزاران فيلم در آمريكا ساخته شده كه نظام خانواده‌ را تحكيم ببخشد و از رواج فرهنگ تجردگرايي جلوگيري كند. جامعه‌شناسان آمريكا خطر را احساس كردند كه نظام خانواده در حال متلاشي شدن است. به همين دليل قيامي در مقابل آن به پا كردند كه همه مسئولان، رئيس‌جمهور، بوش، كلينتون و... به آن پيوستند تا خانواده‌ را نجات دهند. به گفته اين جامعه‌شناس، خانواده‌ ستون جامعه است. تجرد‌گرايي باعث مي‌شود آسيب‌هاي اجتماعي بالا برود. به‌طور قطع نشان‌دهنده فروريختگي ارزش‌ها و هنجار‌هاي فرهنگي است و بدآموزي فرهنگي براي نوجوانان و كودكان را در پي خواهد داشت.

وي با اشاره به اينكه بزرگ‌ترين آسيب تجردگرايي بي‌بند و باري‌هاي اخلاقي است، مي‌افزايد: مجرد بودن انواع آسيب‌ها را در پي دارد اما مهم‌ترين آن فسادي است كه با رابطه نامشروع در جامعه گسترده مي‌شود. باعث مي‌شوند تجردگرايي افزايش پيدا كند. علاوه بر آن زيان اينگونه رفتار‌هاي پرخطر به كل دختران جامعه مي‌رسد. اين رابطه آزادي كه دختران و پسران در پيش‌ گرفته‌اند از هنرپيشه‌هاي مبتذل تركيه‌اي، آمريكاي جنوبي، آمريكا و كشورهاي غربي الگوبرداري شده است.

دكتر قرايي‌مقدم با بيان اينكه 4 عامل ازدواج را عقب مي‌اندازد، ادامه مي‌دهد: دانشگاه، سربازي و نداشتن شغل سه علت عمده در اين موضوع است اما عامل ديگري كه در جامعه جولان مي‌دهد تفريحات بيرون از خانه است كه در چند سال اخير اين موضوع روند صعودي داشته است.

اين جامعه‌شناس در پايان تاكيد مي‌كند:تجردگرايي بدبختي جامعه است و افتخاري ندارد و ادامه اين ماجرا مسلما به اعتياد، جرم، مشكلات عديده اخلاقي و... منجر خواهد شد. بنابراين بايد با جديت هر‌چه تمام‌تر در مقابل اين معضل اجتماعي ايستاد و به شدت مبارزه كرد. /250